نقد ادبی ار مجله مور داک تورکیه
__________________________________________________یا
شار بئدری
ویزوال اوبراز قئیدی
کمال اؤزئر
"… 1958 اولینه دؤندوم بیردن-بیره مکتوبونو اوخویارکن. آوقوستو آنسیدیم. آوقوستا مؤوزو اولان او گؤزلیم گون‌لری، فاتئه‌دکی ایلدیریم قهوه‌سینی، یئنی‌کاپینین تزه کسیلمیش اودون و دنیز ی وئرن یاز گئجلرینی…"
هئلمی یاووز ایمضا‌لی مکتوب 3 نویابر 1965 تاریخینده کمال اؤزئره لوندون‌دان گؤندریلمیش. چیچیی بورنوندا شئیر سنتی ژورنالینین نشر اولوندوغو گون‌لرده. بیزیم قورشاق مورککبین قوخوسونو بیلردی. ماوی، گؤی، قیرمیزی، بنؤوشیی… یاشی‌لی بئله واردی. مورککب‌لی قلمیمیزه ائتینا ایله چکردیک مورککبی، ایشاره و باش بارماغیمیزدان مورککب لکه‌سی اسکیک اولمازدی. آتامین مورککب‌لی قلم مدنیت و واسواسی‌لیغینی خاتیرلاییرام دا اونونلا ان اوزون سورن دؤیوش مؤوزوموز ایبتیدای مکتب‌دن موفقیت ایله مزون اولسام منه هدیه ائدجیی قوتان مارکا بیر مورککب‌لی قلم ایدی. اورتا بیتدی، لیسئی بیتدی، یوکسک مکتب بیتدی آتام هله مورککب‌لی قلمی هدیه ائده‌جک. بیر چوخ پارکئریم، قوتانینیم و باشقا‌لاری اولدو، گلین گؤرون کی آتامین قلمی قدر هوروفاتا روح وئرن باشقا بیر قلم گؤرمدیم.
مورککب دئمیشدیم، سونرا آتامین مورککب‌لی قلمی… اصل مؤوزوموز هئچ شوبهه‌سیز "مکتوب" ایدی. مکتوب قوتوسونو آچارکن کی هیه‌جانیمی، پوچتالیونون کوچه‌میزدن کئچجیی واخت‌لاردا قاپی اؤنلرین‌دکی حرکت‌لی‌لیگی، یانیق اوجلو کاغیزلار، بارماق ایزلری، قوروموش چیچک‌لر، سیقارئت‌لرین زرفه ایلیشدیریلمه‌سینی، قوربت‌چی‌لرین مکتوب‌لارا سیخیشتیردیغی مارتین لوتئرلی قریبه قوخولو پول‌لار، (بیر آز سیقارمی ی وئریردی اونلار؟) زریف‌لیک دولو خیتاب‌لار، سلام‌لار، زرف‌لر، مارکا‌لار.
آشیق مکتوب‌لارین‌داکی گؤزل قوخولاری خاتیرلاییرام دا، هانی مورککبی داغیت/پایلایار بزن... معاصر زامان‌لار حیات ایقلیمینه شاهیدلیک ائدن بیر مدنیتی یوخ ائتدی. ائلئکترونیک مکتوب حیاتیمیزا مجبوری اولا‌راق و هیله ایله گیررکن سانکی روحوموزو بوشالتدی. ویرتوالدا و تئلئفون‌لاریمیزدا معناسینی تاپماغا چالیشان، اینسان ایستی‌لیگینی داشیمایان، دقت‌سیز، آلئلوسول بیر دیلله، ‘بونو ایندی کیم یازاجاق سیراوی‌لیگینی قیشقیران، روحو بوشالدیلمیش یازیشما‌لار، مدنی چیرکلنمه‌نین ان هسساس یانینی بئله ایشغال ائتدیگی‌نین فوتوشکی‌لی‌دیر. سون گئنئراسیا مکتوبون نه اولدوغونو بیلمیردیر بئله. زرف‌لر بلکه ده یالنیز بانک دئکونت‌لارینی، ایجرا متن‌لرینی داشییان بیر اؤرتو اونلار اوچون.
دئییرم کی: هایدی سئودیک‌لریمیزه، زارفلاییپ پوللاییپ مکتوب گؤنده‌رک، پاس‌لانان اورییمیزی باخیما سوخاق، مکتوب یول‌لاری باغلانما‌دان بونو بیر دفعه داها ائدک. کیم بیلر، بیر ده باخمیسان گول و لاوانتا قوخولو مکتوبلا پوچتالیون چال/وغورلامیش قاپیمیزی. چاشاق…
تاریخ، 1 یول 2009، کدرلی بیر خبر: ‘کامال اؤزئر اؤلدو!..' زارافاتمی بو؟ داها اوچ گون اول دانیشمیشدیق، کئف‌سیز ایدی، دالغین ایدی اما منه اؤلجیینی سؤیلمه‌دی.
روشئن علی جنگی‌نین آرخا قاپاغینی یازمیشدی، کیتابین چیخیش تاریخی 1 یول ایدی، اونو دا گؤره بیلمه‌دی. چوخ گؤزل پرویئکت‌لریمیز واردی، داها ائده‌جک ایشیمیز واردی. "قیسمت‌سیز دایاق بئله مغلوب ائت/یئییلمز،" دئیردی اوستام. هر جان اؤلومو دادا‌جاق، بونا شوبهه یوخ، لاکین، بعضی اؤلوم‌لر حقیقتن سورپریز ائدیر.
فئودال ارکؤیون‌لوگونو تعیین ائتممیش شارلاتان‌لارین جیریت آتدیغی ادبیات آرئناسین‌داکی نادیر، گؤزل اینسان کمال بؤیوک قارداش، دیلیرم سئودیک‌لرینله گؤروشرسن..
قئید: کمال اؤزئر، روشئن علی جنگی‌نین آرخا قاپاغینا یازمیشدی. کیتابین چیخدیغی گون ایتیردیک شاعری. اؤلومون‌دن بیر نئچه گون اول بنؤوشیی تاخایا اریک ایستینوس فایلینی گؤندرمیشدی. آیریمسادیغینی، اهمیت وئردیگینی یازیردی. ژورنالین دوزوم مرحله‌سینده دانیمارکا‌لی شاعرین اؤلوم خبری گلدی. اؤلوم ساعتیندا مورئتتیپلئ ایستینوسون صحیفه‌سینی تشکیل ائدیردیک.
فایلیمیز/ شئیر و شدت
شیدد
ات مئیل‌لری فرئودا، مج دوگالا، لورئنزه گؤره دوغوش‌دان گلن دورتولر یا دا اینستینکت‌لردیر. عائله و ایش موهیتینده، ترافیکده، چیرکلدیلمیش سنت پلاتفورماسیندا شاهید اولدوغوموز، ایداره‌سینی و شیرازئسینی آشان سؤزلر، ایستیفاده ائدیلن اوسلوب تمیر ائدیلمه‌سی چتین موزاکیره‌لر آچیر. شیدد
بو تثبیت و بو ائتیمولوژی آیریمساما‌دان سونرا گونوموزدکی مشهور ایزلئغیلئ شدتی؛ "گوج و نشر/تزییق تطبیق ائده‌رک اینسان‌لارین بئدئنسئل و یا روحی باخیم‌دان زرر گؤرمه‌سینه سبب اولان فردی و یا توپ‌لو حرکت‌لرین بوتونو،" اولا‌راق تعیین ائدیریک. فیزیکی، پسیخولوژی، جینسی، اقتصادی کیمی آنا باش‌لیق‌لاردا ایرده‌له‌یه بیلجییمیز شدتین عائله ایچین‌دن باشلایان اجتماعی اوزلاشمازلیغا ائویریلمئ مدتینده؛ ایچه باغلانما، باسدیریلما، سئوگی‌سیزلیک، ایستیسمارلار، ایشینده موفقیت‌سیزلیک، هیرس حاکمیت‌سیزلیگی، شدته مروز قالما، مادده و ایسپیرت ایستیفاده‌سی، اویغونلاشمازلیق، اقتصادی آچمازلار، منفی اطراف و یولداش فاکتورلاری، اویغونلاشما تعمین ائده بیلممه کیمی فاکتورلار شدتین تئتیکلییجی‌لری اولا بیلمکده‌دیر. بو زامان دیلیمینه شدت زامانی دئسک شیشیرتمیش اولماریق. اینسان‌لار آتشی گؤزله‌ین باریت کیمی‌لر.
حرکت مدتینده قیریلما‌لار، موفقیت‌سیزلیک، ایدئال‌لارین اوتوپیایا چئوریلمه‌سی، صینیف و مدنیت جیریلمالارییلا میدانا گل(آ)مامیش شخصیتین رولو البته بؤیوک‌دور. فرد-فرد علاقه‌لرینده اؤزونو ثبوت ائتمه، دقت چکمه گؤزلمه‌سی‌نین بیر نتیجه‌سی‌دیر ده.
فرئودا گؤره شدت، "روحوموزدا بؤیوک بیر ساهس(ن)ی ایشغال ائتمکده‌دیر." ائنگئلسه گؤره ایسه، "دئییله بیلمه‌ین شئی‌دیر، چونکی اونا آنجاق بیر شئیی ایزاه ائتمک‌دن آرتیق اومیدی کسدیگیمیزده مراجعت ائتمک‌دیر."
هئچ شوبهه‌سیز کی؛ اینسان قورورونو اهمیت وئرمه‌ین، شدته شدتله رئاکسیا وئرن، اینسانین ایهیاسینی مقصد قویان اجتماعی ایشتیراکین، ایدئولوژی دؤیوش‌لرین اخلاقی و اخلاق‌سیزلیغی شاعرین باشات مؤوزولاری آراسیندا‌دیر. بو ایشتیراک شاعرین قورورو خصوصیتین‌دکی رئاکسیاس(ن)ای دئییلمی؟
سون زامان‌لاردا شاعر و یازارلار، دیامئترسیز موزاکیره‌لرینی ایجتیمایت ایله پایلاشار حالا بئله گلمیش‌دیر. شئیریله دیامئتردن دوشن‌لر پولئمیکلریله مئوزواتی قورتارماغا باخیر.
رووسئوئلته گؤره، "بیر اینسانی آهلاکئن اؤیرتمه‌دن یالنیز زئهنن اؤیرتمک جمعیته بلا قازاندیرار." اینسانلیغین چوخ اؤغوندوغوموز خصوصیت‌لر یالنیز ناغیل‌لاردا قالارکن؛ مشهور مدنیتده باشات معنادا اؤزونو ایفاده ائتمه فورماس(ن)ای اولا‌راق تعیین اولونان تجاووزکارلیق و شدت عینی زاماندا اینسان گئنی‌نین پیس اورو اولا‌راق مهکوملوقلاشا‌جاق.
اوخویوجولاریمیزدان گلن‌لر
بیر نئچه اوخویوجو مکتوبویلا گولومسه‌ده‌یم سیزلری: (بو جور ویرتوال مکتوب‌لار عمومیتله توپ‌لو اونوان‌لارا گؤندریلیر)
- "حؤرمت‌لی سلاهیت‌لی، ژورنالینیزین آدینی بیر سایتدا گؤردوم. علاوه‌ده شئیرلریمی گؤندریرم. شئیریمی نشر ائتدیگینیز ادددن آشاغی‌داکی اونوانا گؤندرین…"
-"نوتاریوس تسدیق‌لی بسته شئیرلریم علاوه‌ده‌دیر، مقبول قیمت‌لره راضی‌لاشا بیلریک"
-"آدیما حاضرلانان سایتدا ییغجام سؤزلریم و شئیرلریم مؤوجوددور. ایستدیگینیزی نشر ائده بیلینیک."
- "شئیریمی نشرلرسه‌نیز ژورنالینیزا آبونه اولا بیلرم."
*
بیر مکتبده ناتیقم. شئیری و پروبلئم‌لرینی دانیشیریق.
شاعرلیگی جازیب
ادار بولان بیر شاگیرد سوروشور:
-"معلمیم سیز بو شاعرلیک ایشین‌دن چوخ پول قازانیرسینیزمی؟"
جاوابلاماسی موشکول بیر سوال ایدی. سوالینا سواللا جاواب وئردیم.
- "نی/سبب بئله بیر سوال سوروشما گریینی هیسس ائدین؟
جاوان هئچ دوشونمه‌دی بئله:
- "قازانج‌لی بیر ایشسه من ده شاعر اولماغی دوشونورم."
ماراقلانمیشدیم. اوزلشه‌جه‌یه(ی)م هر فرق‌لی و یئنی شئیر هیجانلاندیرار منی.
- "شئیر یازیرسانمی؟"
اوشاغین جاوابی معنا‌لی ایدی:
-"یوخ معلمیم هله باشلامادیم، اما او ایش آسان، هلل ائدریک."
*
شئیر ف
"بیزیم ده واختی زامانیندا بیر نئچه شئیر چیزیقدیرمیشلیغیمیز واردیر. بوش ایشلر اولدوغونو آنلایینجا بوراخدیم."
ترابزونا نلر اولور؟
خصوصیتین تئمسیلیئت سلاهیتی سوردوکجه چوخ سهو بیر سوال بو البته. ساغلامفیکیر صاحبی اینسان‌لاری ماراقلان‌دیران سوال ایسه ترابزوندا (بیر عصر کئچدی) هله نلر اولمور، سبب اولمور؟
عصرلر طرفین‌دن مدنیت شهری اولا‌راق آغیرلیغینی قورویان ترابزونون سون یاریم عصردیر بؤیوک بیر کنده چئوریلدیگینی سؤیلدیگیمده، ایللر اول یئرلی قزئتینی چیخاردان، وکیل بؤیوک قارداشیمیز بو تئزیسیمه شدتله قارشی چیخدی و منی بیر شئی بیلممکله گوناهلاندیردی. افندیم، افندیم گؤبلک کیمی بؤیوین بینا‌لارین چوخلوغون‌دان، ترابزونا چاتان قزئت‌لری اوخوماق اوچون اوچ گون گؤزلمک مجبوریتینده اولماییشیمیزی قاورایا بیلمدیگیم‌دن بحث ائتدی. مدنیتین بینا‌لار اولدوغونو، سرعت‌لی داخیلولما/موراجیت اولدوغونو دا سایه‌سینده اؤیرنمیش اولدوق. بنؤوشیی تاخانین ژئنئریک یازی‌لارینین کیچیک هرفله باشلادیغینی بئله تنقید ائدرکن، یئنی هازیرلادیغی خاطره‌لرینده سئومدیک‌لری‌نین آدینی کیچیک هرفله یازدیغینی دا سونرا‌دان اؤیرنمیش اولدوم
یاریم عصردیر مدنیت حرکتینی ایچینده یوغرولان، اوسته‌لیک سئچمه بیر صینیفین عضوونه منیم ایزاه ائده بیله‌جه‌یه(ی)م هئچ بیر شئیین اولمادیغینی بیلیر(د)اومید ائت. چونکی او گئنئراسیانین بئله‌سی نماینده‌لری؛ خصوصیت و حال آیریمساماسینی ائتمک‌دن مالولدو. آیدین پوستونا بورونوب گئرچک معنادا هئچ اوخوموردولار.
مدنیتی: ایری، روحو بوشالدیلمیش بینا‌لار، راحت نقلیات، سرعت‌لی و موکممل تئخنولوگیا‌دان عبارت اولا‌راق قبول ائدیردی. عینی مدنیت میراسینا بو گونه تهویل وئردی بو زئهنیت. ایشی اهلینه تسلیم ائتمه بسیرتیمیز باغ‌لی اولدوقجا، مدنیت‌سیز مدنیت ائلچی‌لری کونج باش‌لارینی توتدوقجا بو هامی/همیشه سوره‌جک. هر ایل آنکارایا داشینان ترابزونلولوق فالیت‌لری ده بونون ان/ئن باشات شاهیدی‌دیر. چوخو مجبور ائتمه، بیر چوخ پئشه ساحه‌سینده نه قدرلیگی اؤنجئلئییپ؛ کوفته، پیاز، جیویک جیویک بوروکراتیا، اورتا مدنیت و فئودال لاقئیدلیگی داشییا‌راق ترابزونون بؤیوک بیر کند اولما حالینی تئسجیللئمئیئ چالیشان‌لار، بو شهرین گونوموزه اؤرتونمه‌دن شاهیدلیک ائدن کئچمیش‌دکی مدنی ائنئرژی‌نین فرقینده اولمایان‌لاردیر.
تجروبس(ن)ی، خصوصیتی، بوراخیلان میراسی، یئتیشکینی آیریمسایامایان بوروکرات‌لار عینی خصوصیت‌سیزلیک‌لره صاحب showmanlara تئندئر ائدیلن بو کاریکاتورا بی ایدی دوغروسو. سیاسی پلاتفورمانین ان بؤیوک آچمازی، ایشی اهلینه تسلیم ائتمه شعورون‌دان مهروم اولما‌لاری‌دیر. بو شهرین مدنیتی سمت بازاری منتیقی و آنلاییشییلا یاشاتیلاماز، تانیدیلا بیلمز، یاشاتیلاماز. ترابزون مدنیت دئییلینجه تورکییه‌نین عقلینا کئندینپیشیرجی‌لر، توز توستو ایچینده بیشیریلن کوفته، بالیق قوخولاری، یازانینین بئله اوخومادیغی کیتاب و ژورنال‌لار گله‌جک‌دیر.
اؤلکه‌نین خصوصیت‌لی بیر مدنیت سیاستینه قوووشماسی اوچون یاریم عصر داها گؤزلیکمی؟ بونا اؤموروموز چاتماز!
موژده؛ موکافات‌سیز شاعر قالمایا‌جاق
80لی ایللرین شئیرینی، گؤبلک کیمی چوخالان موکافات فوریاسینین مؤهترم‌لیگی و خصوصیتی‌نین سورغولانماسینی، ویرتوال جیغیردا خاطری سایی‌لار تضییقی یوکسک، کئیفیتی سالینان دیللشمه‌لردکی پوئتیک، ائستئتیک آدینا قازانیمی اولمایان بیر تئرمینولوگیانین سبب‌دن‌لرینی، تجاووزکارلیق و شدتله اؤرتونمه‌یه چالیشان موختاریت‌لری دانیشمیشدیق.
شئیرل
ایمدی
دوشوندوک داشیندیق، بو ایشه بیر عدالت گتیرمه‌یه قرار وئردیک. هر ایل بیر نئچه شاعر موکافات‌سیز اؤلور، اونلاری مزاریندا بدبخت ائتمیک دئدیک. موکافات‌سیز شاعر اولمانین چوخ بؤیوک اکسیک‌لیک اولدوغو بو اؤلکه‌ده، کیمسه‌نین باشی قارشی‌سیندا گزمه‌سینه راضی اولا بیلمدیک. بیرده بؤیوک سفره عمل‌سیز گئتمه‌سی بیزیم آییبیمیزدیر. بنؤوشیی تاخا اولا‌راق گله‌جک ایل شئیرین اون آیری آدینا، اون آیری بوداغیندا (کونتینگئنت‌لر چوخ گلمه‌سین تاماملانسین دیئ‌دیر، اسکیک قالسا شاعر آدینا توندلن موکافات‌لاری چوخالدا بیلریک…) هر شاعرین موتلق بیر موکافاتی، بیلمدین مانسیونو، یئنه بیلمدین مونسیف خصوصی موکافاتی اولماسینا دقت گؤسترمک کیمی بیر پرویئکت اینکیشاف ائتدیریریک. مارکالاشماغی تئتیکله‌ییب کیتاب باسما ودیله ایشتیراک پولو دا آل/گؤتورسک بیر نئچه ایلده وارلاندیق دئمک‌دیر.
ایمدی؛
"یا کیم قالدی موکافات وئرمدیگیمیز، فیلانمی؟ او اولماز بیز داوالیییق، باشقا تاپاق، ها فیلانجا باخ او اولار، اوندا اتفاق ائدرم، هایدی تومبالا‌دان اونو دا چیخارداق،" ایرونی‌سی و منتیقیله سورن بو ایشین جدی‌لیگینه اینانان ایمانینا داوام ائتسین.
البته باجاریق نزاکتله گؤزللشر. ان بؤیوک نزاکت ایسه اوخویوجولار دئییلمی؟
داری‌سی موکافات‌سیزلارین باشینا دیئ‌دیر ایرونی ائده‌جک حالیم یوخ، بو قالماقالا، اولوفئ پایلاماس(ن)ای کومئدیاسینا سون وئرمک لازیم.
هر نه قدر، معاصر زامان‌لاردا اینسانی اؤتئلئیئن تئخنولوگیانین سرعتی بیزی قورخودورسا دا، سؤزون جادوسو، سنتین سیرری اینسان اونسورو وار اولدوقجا رد ائدیله بیلمه‌یه‌جک. تجروبی شئیرین یوز/وز کوسر ایللیک ماجراسینین گلدیگی یئره باخدیغیمیزدا حرکت ساحه‌سی‌نین چوخ چوخ ایشلنه بیلمدیگینه اینانیرام.
ویزوال اوبراز دیئ‌دیر بیر پرویئکت اوزرینده اوزون ایللردیر ایشل/چالیشیرام. پارادوکسیزملئ باشمی بولان‌دیران، پلاستیک ائلئمئنت‌لره یوک‌لنن سؤزون آییرت ائدیلمه گوجونو گرافیتیلئرلئ داها دقیق آیریمسادیم.
13. اددیمیزده نومونه‌لرینی نشر ائتدیگیم بو پرویئکتیمین بوجاقلیمینی تقدیم ائدیرم.
قئید: معلوماتی و ویزوال اوبراز لؤوهه‌لرینی
هتتپ://www.یاساربئدری.جوم/گورسئل.هتمل اونوانیندا تاپا بیلرسینیز.
… ار گؤندریلیر ژورنالیمیزا. یاشامؤیکولئریندئ آل/گؤتورموش اولدوغو شئیر موکافات‌لارینی یازیرلار. بو جوهئلا نشر اولونمایان شئیری‌نین حسابینی سوروشارکن؛ "من فیلان موکافاتی (موکافات‌لاری) آل/گؤتوردوم. شئیریمی نئجه نشر ائتمزسینیز؟" سورغولاماسینی اؤزونجه قانونی ائدیر. گنج بیر یولداشیم بیر دانیشمامیزدا، چوخ گوناه‌سیزانه؛ "منه بیر موکافات وئرسه‌نیزه، بیوقرافیام چوخ یاوان قالیر،" دئمسینمی؟..
االیتی اوچون چاغریلدیغیمیز بیر شهرین مولکو کومان‌دیری‌نین ییغینجاق‌داکی ‘لافولاسینی اونودا بیلمیرم:
اتین قارشی‌لیغی اولان اینتئنسیتی، یعنی سیخ‌لیق، قوت‌لی‌لیک ائهتیوا ائتمدیگینی، اخلاقی معنادا منفی یوکو اولمایان بیر سؤز اولدوغونو سؤیلیر سئون نیشانیان. "1970لرین باشیندا، ترت دیلینده شدت حرکت‌لری دئیه بیر تعبیر تؤردیگینی، اینگیلیسجه آجتس اوف ویولئنجئ دئییمینی قارشیلایار. زامانلا شدت، هر جور ووردولو چؤل ایدی‌لی حرکتین آدی اولدوغونو. رومانتیک شدت، شیفاهی شدت، اینتئللئکتوال شدت کیمی نؤو‌لری بازارا چیخدیغینی، "سؤیلئر. (06. 11.2008/ترف)
__________________________________________________YA
ŞAR BEDRİVİZUAL OBRAZ QEYDİ
KAMAL ÖZER
"… 1958 əvvəlinə döndüm birdən-birə məktubunu oxuyarkən. Avqustu ansıdım. Avqusta mövzu olan o gözəlim günləri, Fatehdəki İldırım Qəhvəsini, Yenikapının təzə kəsilmiş odun və dəniz iy verən yaz gecələrini…"
Helmi Yavuz imzalı məktub 3 Noyabr 1965 tarixində Kamal Özerə Londondan göndərilmiş. Çiçəyi burnunda Şeir Sənəti jurnalının nəşr olunduğu günlərdə. Bizim qurşaq mürəkkəbin qoxusunu bilərdi. Mavi, göy, qırmızı, bənövşəyi… yaşılı belə vardı. Mürəkkəbli qələmimizə etina ilə çəkərdik mürəkkəbi, işarə və baş barmağımızdan mürəkkəb ləkəsi əskik olmazdı. Atamın mürəkkəbli qələm mədəniyyət və vasvasılığını xatırlayıram da onunla ən uzun sürən döyüş mövzumuz ibtidai məktəbdən müvəffəqiyyət ilə məzun olsam mənə hədiyyə edəcəyi Qutan marka bir mürəkkəbli qələm idi. Orta bitdi, lisey bitdi, yüksək məktəb bitdi atam hələ mürəkkəbli qələmi hədiyyə edəcək. Bir çox Parkerim, Qutanınım və başqaları oldu, gəlin görün ki atamın qələmi qədər hurufata ruh verən başqa bir qələm görmədim.
Mürəkkəb demişdim, sonra atamın mürəkkəbli qələmi… Əsl mövzumuz heç şübhəsiz "məktub" idi. Məktub qutusunu açarkən ki həyəcanımı, poçtalyonun küçəmizdən keçəcəyi vaxtlarda qapı önlərindəki hərəkətliliyi, yanıq uclu kağızlar, barmaq izləri, qurumuş çiçəklər, siqaretlərin zərfə ilişdirilməsini, qürbətçilərin məktublara sıxıştırdığı Martın Luterli qəribə qoxulu pullar, (bir az siqarmı iy verirdi onlar?) zəriflik dolu xitablar, salamlar, zərflər, markalar.
Aşiq məktublarındakı gözəl qoxuları xatırlayıram da, hanı mürəkkəbi dağıt/paylayar bəzən... Müasir zamanlar həyat iqliminə şahidlik edən bir mədəniyyəti yox etdi. Elektronik məktub həyatımıza məcburi olaraq və hiylə ilə girərkən sanki ruhumuzu boşaltdı. Virtualda və telefonlarımızda mənasını tapmağa çalışan, insan istiliyini daşımayan, diqqətsiz, alelusul bir dillə, ‘bunu indi kim yazacaq' sıraviliyini qışqıran, ruhu boşaldılmış yazışmalar, mədəni çirklənmənin ən həssas yanını belə işğal etdiyinin fotoşəkilidir. Son generasiya məktubun nə olduğunu bilmirdir belə. Zərflər bəlkə də yalnız bank dekontlarını, icra mətnlərini daşıyan bir örtü onlar üçün.
Deyirəm ki: Haydı sevdiklərimizə, zarflayıp pullayıp məktub göndərək, paslanan ürəyimizi baxıma soxaq, məktub yolları bağlanmadan bunu bir dəfə daha edək. Kim bilər, bir də baxmısan gül və lavanta qoxulu məktubla poçtalyon çal/oğurlamış qapımızı. Çaşaq…
Tarix, 1 İyul 2009, kədərli bir xəbər: ‘Kamal Özer öldü!..' Zarafatmı bu? Daha üç gün əvvəl danışmışdıq, kefsiz idi, dalğın idi amma mənə öləcəyini söyləmədi.
Ruşen Əli Cənginin arxa qapağını yazmışdı, kitabın çıxış tarixi 1 İyul idi, onu da görə bilmədi. Çox gözəl proyektlərimiz vardı, daha edəcək işimiz vardı. "Qismətsiz dayaq belə məğlub et/yeyilməz," deyərdi ustam. Hər can ölümü dadacaq, buna şübhə yox, lakin, bəzi ölümlər həqiqətən sürpriz edir.
Feodal ərköyünlüyünü təyin etməmiş şarlatanların cirit atdığı ədəbiyyat arenasındakı nadir, gözəl insan Kamal Böyük qardaş, diləyərəm sevdiklərinlə görüşərsən..
Qeyd: Kamal Özer, Ruşen Əli Cənginin arxa qapağına yazmışdı. Kitabın çıxdığı gün itirdik şairi. Ölümündən bir neçə gün əvvəl Bənövşəyi Taxaya Ərik Stinus faylını göndərmişdi. Ayrımsadığını, əhəmiyyət verdiyini yazırdı. Jurnalın düzüm mərhələsində Danimarkalı şairin ölüm xəbəri gəldi. Ölüm saatında mürettiple Stinusun səhifəsini təşkil edirdik.
