۲۰۰۸ ایلی یونسکو طرفیندن محمود کاشغری ایلی آدلاندیرلمیشدی
محمود گاشغری انون جی عصرلرین اوللرینده دئیر کی"تانری دولت گونئش ینی تورکلرین بورجوندا یاراتیدی . فلکه اونلارین مولکونه دوندوردی.اونلاری تورک دئیه آدلاندیردی،جهان مولکونون صاحبی یاپتدی"
او ، دیوان لغات تورک ده، تورکی تورکه سئودیرمک ، تورکی عربه عجمه و عرب دیلی مدنیتلرینه تانیتماق آماجیلا یازمیشدی.اثرینده یالنیز سوز خزینه میزی وئرمکله قالمامیش، زنگین تورک سوزلو مدنییتینی تانیدیق اؤیرتمک ایسته میش. دیلیمیز ،کولتوروموز،کیملیک میزحقینده سون ده ره جه قیمت لی بیلگی لری دولو اولان عصری ،آنسیکلوپئدیک بیر سوزلوک دور و تورکولوژنین باش یاپیتی ذوروموندادیر. سگیز بولومدن اولوشماقدا دیر. تورک دیلی و لهجه لری ، لهجه لرین صنیفلاندیریلماسی، تورکجه نین سس و بیجیم اؤزللیکلری،یازی کولتوری،تورکجه نین گرافیک سیستیمی، تورک فولکوری،تورک بوی لاری،تورک جغرافیاسی، و سایر، حقینده بیلگیلرایجئرمئکدیرو زنگین ادبی متنلرله سوسلنمیشدیر.
یونسکو ، بواؤنلؤ تورک بیلگین و آنسیکلوپئدیستین دوغومونون 1000 ینجی ایل اولان 2008 ی کاشغرلی محمود ایلی اعلان ائتی. بو مناسبت له ، تورک کولتورو ، تورک دیلی میتولوژیسی حقینده کی سون درجه قیمت لی چالیشمالاریله علم عالمینده مستثنی بیر موقع ایشقال ائدن پروفوسور دوکتور . فضولی بایات ین بیر قدر شناسلیق نمونه سی اولاراق بو چالیشمایی تورک اوخویوجوسونا سونماق دان غرور دویاریز.
ائله بئله
ساین شهبازی
محترم دوشرگه وبلاکیندا ،بو عنواندا بیر تنقید اوخودوم و چوخلی فایدالاندیم ،آمما بیر نئچه سوزوم و نکته نظریم واریدی کی تاسفلر اولسون یازار صاحیبینه تماسسا و ارتباطا گئجه ماغی باشارابیلمه دیم ، سیزدن خواهش ائدیرم بیر آراج اولاراخ زحمت اولماسا بو آچیخ مکتوبی هم اوزوز اوخویون و هده بزرگ امین بی یه یئتیرین
آنجاق بو کی من اوللده دئمه لی یم کی من نه او ایشاره ائیله دیکی شعر تنقبدلی اولان کیتابی اوخوموشام و نه ده بیر تنقیده تنقید یازماغا جسارت ائیله یرم ، ولی بیر تورک شعر و یازی و حتی بیر ادبیات سئوگیسی اولارق اوزومو بیر نئچه سوزده دئمه لی سوز ده گوردوم ، ساین یازار سیز تام تنقیده اصلا و ابدا حبیب ساهر مرحوم دان سوز ائتمه دیز نئیه؟ دلیلی نه دئیر؟ عجبا حبیب ساهر بیزیم قاباقدا گئدن آزاد و سربست شاعیر یمیز دئیل می؟ بو کی بیر شاعیر اولده گره گ اولسون هم اوخو یا هم نثر باشارسین هم صرف ونحوی یاخجی صورت له اویره نه بیلسین، من بو ایشینن هئچ موخالیف دئگیرم و اصل سوزوم ده بودور.تمام ُبیزیم بویوک شاعیر لریمیز گذشته ده و مخصوصا گئچن عصر لرده ، فضولی دان توت تا شهریار را قدر هامی سی اول حکیم و فیلسوف و سونرا سوز مهندیسی دئیردیلر می؟ کی تام کلیات شعیر لرینده بیر اوستاد اولاراق و حکیم کیمی بیر سوز و جامعه معلیمی نه چونموشدولر. حال بوکی بیر جوان هاردان اوخومامیش ملا اولور؟ هئچ آنلامیرام کی.منجه جوان و هر تورک ادبیاتی سئون کس اولجه اوخوسون و اوخسون و اوخسون و تام بیر فلسفه دن و ادبیاتدان آننا سین. اگر براهنی به ی یازار دی و شاعیر دی جون بیر تون یازیب و اون تون اوخویوب، اگر غلامحسین ساعدی یازادی ، چون اوخویوب، هابئله ، نیگار خانیم خیاوی اوخویوب جانینم اوخویوب.اگر بیر کس ایستیر شعر ده سین ، ذه سین آمما حتما حد اقل گره ک بیر گئچمیش عصر لرین شعیرین اوخوسون و ایرن سین ç باشاری اولسون . و داهی سی کی بیزیم بو گوزل ادبیاتیمیزدا نثر یازماغین یئری بوش دی، گره کیر بیزیم جوان لاریمیز ، نثر یازماغین و ترجمه نین نهضتین آنناسین، بیر شاعیر نثر یازا بیلمه سه نه ته هر شعر یازار، اگر سوزی وار که حتما واریدی آلسین اله قلمی یا یازسین و یا بیوک یازی جی لاردان ترجومه ائدسین حال بوکی بیزیم ادبیاتیمزدا رومان و ترجومه نین یری بوش دی آغا بونو هئچ کیمسه نیه دوشونمور ، من بولمیرم.
سیزه و هرکسه کی ادبیات سئویر سایغی واریم دیَ
