دوغوم گونی و بیر فاجعه ۱۳۳۲/۵/۲۸

ایگیرمی سئگیز مرداد آیینین ،  مین اوج یوز اوتوز ایکی ایلین ، مرند شهرین نخود بیک کؤئی بیر قوری چایین قراغیندا بیر فقیرانه ائوین آرغا اطاقی. 

بیر اوشاق آنادان اولارکن، دواسیز حکیم سیز و تکجه بیر ائو و کوی ماماسی،تام دونیانین آخیر زامانی بیر آنایه و همده بیر ائر سیز و پاراسیز عائله و سادجه قالمیش قومشولارین امودونا. 

ایران آدلانان اولکه ده نه لر یاش وئریریب کی ، ائوین کیشیسی و ائری و شاید ده تام نیرو لار اعم  نظام و انتظام و نظیره قوه لر ، دوری تهران باش کنده ، و فرماندار نظام و باشچی سی ، تارخین ان قددار و ظلم کار، سرهنک بختیار و همده تام شهر نو آدلانمیش بیر منطقه نین حیات قادین لاری تاریخ صحیفه سینه بیر نقطه قویان حالدا. 

تهران کوجه و خیاوان لاریندا غریبان سرباز لار و اون باشی لار  سئویل لباسدا و حیات قادین لاری و بیر پئزه ونک ، ویلیز جیپ لری و بیر دیکتاتورون بیوک عکسی آلتیندا ، هارای چئکیب زنده باد شاه سسی. بئلئنچی بیر حالی یاشایامایان پارتی لر و آیدین لار، هره سی بیر یاندا پوزولموش حالدا و باش باکان محمد مصدق  بیک لری قاباغجادان آلمیش بیر پیام اوزه رینه تام تسلیم آولموش حالدا. 

تام بو وضیعتی بیر نئچه ایل بوندان اونجه تجربه ائتمیش بیر انسان . ولی اوگون لرده امپیریالیزیم قوه لرده  دخالتین دن خبرسیز شاه بیر حالدا گلمیشدیر کی تمکین حالی دئه مک اولاردی، محمد بیک مصدق دوباره ایش باشینا گلدی ولی بیر تام چوزولمه میش یارا ، قان و چرک آلتیندا. 

حال کیم رزولت و ملکه کناریندا و همده حیات قادین لاری و شعبان بی مخ آدلی بیر لمپن و هم جوان عسگر و غریبان قوه لر . شاه بیر داها تخته تکیه وئردی و صونرادان بیر قتل عام و داها بیر چئتین گون لر آیدین لارین و سیاسی پارتیلارین پئشینده. 

مرند شهرینده بیر اوغلان اوشاقی دونیایه ایاق باس ماق اوزه ره تام اولکه نین وضعی بیر کودتا حالیندا. 

آتا خبرسیز بیر حالدا و آنا بیر روحی روانی پوزقون دوغوم گون لرین گئچیدی. 

بویوک لر اوشاغین آدین محمد قویدولار، شاید ده اوقدر محمد مصدق دیللرده اولارکن داها بیر آد یادلارینا دوشمه دی. 

طبیعی دیر کی اصلا بیر شی لر یادیمدا قالمازدی و بون لار هامیسی هم آنامین و همده بویوک آنامین سوز لری اولابیلر و هم کی صونرا لار اوقدر من بوگون لره شوق گوستردیم کی دونه - دونه آنام من دئیر دی و خصوصا او آدام سیز و یاردیم سیز گون لردن و آتامین تهران باش کندینده وظیفه اوزه رینه چالیشماسیندان. 

صونرا لار بوی آتدیم . نوخود بی کوی ین گوردوم و مرند شهریندن چوخلو خاطره لریم واردی و همده نو جوان لیق و اوشاق لیق گون لریم داهادا منه خوش لیقلار ایله قالدی. 

شیمدی هم شاه و هم بابام و شعبان بی مخ و همده شاید همان حیات قادین لاری تام گئدیلر و دونیا لارین دئیشدیلر ، و تکجه من قالدیم بو  چرک و قان ایچیدنده کی خاطره لر

من اندیشه آقای مشائی را می فهمم

اسلام ایرانی رنگ دیگری دارد آقایان، مگر حد اقل در این سی سال ندیدید ، اسلام ایرانی منبعث از روح و اعتقاد و سرزمین منحصر به خود و اسلام است. 

حال یاد آورید اسلام وهابییت را با اسلام ایرانی، فرق بین دو اندیشه از یک سر چشمه.و دیگر اینکه هرکجای دونیا اسلام پاگذاشته در همان سرزمین بین عقاید و حتی آب هوا و سنن آن سرزمین اسلام به نوعی منییت یافته یعنی اینکه در قالب ظرف پخته تر شده ، این را آقائی مشائی فهمیدند اند و درست هم فهمیده اند. 

آقای مشائی می گویند اسلام ایرانی و ایران اسلامی ، خوب چه معنی می دهد البته خودشان می توانند بیشتر توضیح دهند و لی به نظر من اسلام در ایران، ایرانیزه شده ، خیلی مسائل را می توان در مثل آورد، از عید نوروز بگیرید تا تمام مراسم سنتی دیگر . 

اسلام وقتی به هند رسید، مردم با حفظ کم و بیش عقاید پدرانشان و رسوم قبیله ای خود، اسلام را قبول کردند و به عینه همین روحیه را می توان در هند دید. 

وقتی به آسیای میانه رسید مردم آن نقاط به یک باره تمام سنن و آداب خود را کنار نگذاشتند هم با قبول اسلام و سنت های آبا و اجدادی خود به صورت مشترک به توافق نانوشته رسیدند. 

دذ همه کشور های خاور میانه اسلام به نوعی با اندیشه و عقاید و حتی فولکولور آن سر زمین ممزوج گشته. در اصل دین اسلام در هر اولکه و بولکه رشد خود را ادامه داده است .( اولکه  سرزمین و بولکه قسمت از سرزمین) 

به طور کلی به نظر حقیر اسلام این دین عزیز ذر ایران ما ایرانیزه شده و حتی در بعض مناطق مثلا آذر بایجان دین اسلام با عقاید نسبت به سرزمین گوهستانی عینیتی دیگر دارد تا در سرزمین های کویری و مرکزی. 

آیا شما تفاوت های اسلام سنی و وهابی را در شمال افریقا و آسیای میانه نمی بینید. 

به نظر حقیر این بحث باید بین دین شناسان باشد و لاغیر. و من فقط می توانم بگویم که آقای مشائی را می فهمم. 

چقدر دین مسیحیت در واتیکان و افریقای مرکزی و امریکای لاتین با  حفظ محوریت اصل دین به انشقاق رسیده. 

آیا مسیحیت در روسیه عین واتیکان است. من که فکر نمی کنم . شاید نظر آقای مشائی را درست متوجه نشدم ، این را گفنه باشم که دین شناسی معقوله ای پر دامنه. 

اگر کسی با آقای مشائی ذاتا مخالف است امر دیگری است. 

ولی حرف حساب چیز دیگر.

ابولفضل حسینی شاعر و مترجم

بیر شعر اوخودوم " وطن وطن آ وطن" منسوب اولموش ابولفضل حسینی آدلی بیر شاعیره. 

کیچیگ بیر بیوگرافی ، بو کی زنجان شهرینده دوغولموش 1924 و یاکی شهر ینده 1987 تاریخینده وفات اتمیش. 

بو منی چوخلی ماراقلاندیردی، نه ایچون بو طرز ده ، یعنی نه گره ک بو سورگون. 

بیر آختاریش ساده گوگل ده منی بو شاعیر ایله تانیش ائدی و وطن حسرتی و سونرا غربت ده اولومون علت معلولی بئللی اولدی 


Tam adı Əbülfəz Aslan oğlu Hüseyni
Digər adları Əbülfəz Hüseyni (Həsrət)
Doğum tarixi 1925
Ölüm tarixi 1987
Ölüm yeri Bakı

1. Həyatı

Əbülfəz Hüseyni 1925-ci ilin baharında Cənubi Azərbaycanin Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Burada orta təhsil almış, fars dilinə və klassik Şərq ədəbiyyatına dərindən bələd olmuşdur. Gənclik dövründən onda şerə maraq oyanmış, ilk şeirlərini yazmışdır. Milli Azadlıq hərəkatına qoşulmuş, Cənubi Azərbaycanda Demokratik hökumətin yaranması və möhkəmlənməsində fədakarcasına çalışmışdır. Lakin demokratik quruluşa qarşı şah ordusunun təcavüzündən sonra təqib olunduğuna görə Şimali Azərbaycanda siyasi sığınacaq tapmışdır (1946). Burada Bakı Tibb texnikumunun stamotologiya şöbəsində təhsil almışdır (1947-1950). Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin axşam şöbəsinə daxil olmuşdur. İkinci kursdan əyani şöbəyə dəyişilmiş, oranı müvəfəqqiyyətlə bitirəndən sonra Qaradağ qəsəbə orta məktəbində müəllimlik etmişdir (1954-1957). Sonra Bakıda 160 saylı orta məktəbə dəyişilmişdir (1957). "Göyərçin" uşaq jurnalı redaksiyasında işləmişdir (1958-1959). Burada ilk uşaq hekayələrini və şeirlərini dərc etdirmişdir. Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik elmi işçi işləmiş, eyni zamanda, "Mirzə Ağa Təbrizinin həyat və yaradıcılığı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində çalışmışdır. İnstitutun mətnşünaslıq şöbəsinin böyük elmi işçisi olmuşdur (1968-ci ildən ömrünün sonunadək). Ədəbi yaradıcılıqla tələbəlik dövründən məşğul olmuş, şeirlərini və bədii tərcümələrini mətbuatda müntəzəm çap etdirmişdir. Şeirləri "Məhəbbət alovlan" kitabında toplu halda nəşr olunmuşdur. Nəsimi haqqında "Mən bu cahana sığmazam" adlı əsəriylə "Dədəm mənə kor deyib" dramı Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun tədris teatrında tamaşaya qoyulmuşdur. Qulamrza Cəmşidi ilə birlikdə yazdığı "Hacı Kərimin aya səyahəti" komediyası uzun müddət teatr səhnəsində oynanılmışdır. Hafiz Şirazinin "Seçilmiş şeirləri" (1967) onun tərcüməsi ilə kütləvi tirajla buraxılmışdır. Nəbatinin, Xətainin seçilmiş əsərlərini tərtib edib müqəddimə ilə nəşr etdirmişdir. Xəqaninin, Şəbüstərinin, İrec Mirzənin şeirlərini dilimizə çevirmişdir.

1987-ci ilin dekabr ayında Bakıda vəfat etmişdir